Η ιστορία της Τρίτης και 13

Γαλάζια χάντρα; Φορέσαμε. Φυλαχτό καθαγιασμένο; Εντάξει. Σκόρδο; Τρεις πλεξούδες στο κατώφλι του σπιτιού. Τώρα λείπει μόνο ένα λαγοπόδαρο... Ας αποφύγουμε, παράλληλα, καθρέπτες, σκάλες και, φυσικά, τις μαυρόγατες...Τρίτη και 13 και πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι. Ετσι επιτάσσει η παραδοσιακή θυμοσοφία. Προλήψεις και δεισιδαιμονίες που συσσωρεύτηκαν με την πάροδο των αιώνων χαρακτήρισαν την Τρίτη «καταραμένη ημέρα» και τον αριθμό 13 κακορίζικο.

Άλωση

Για τους Ελληνες η Τρίτη αποκαλείται «αποφράδα», αφού συνδέεται με την 29η Μαΐου 1453 και την Αλωση της Κωνσταντινούπολης. «Κάτι που δεν έχει σχέση με την αλήθεια γιατί η δεισιδαιμονία για το απαίσιον της ημέρας αυτής είναι παλαιότερη», υποστηρίζει ο καθηγητής Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μηνάς Αλ. Αλεξιάδης. «Μπορεί να βασίζεται σε επίδραση των πλανητών και, γενικότερα, σε αστρολογικές δοξασίες. Η Τρίτη πιστεύεται ότι κυριαρχείται από την επίδραση του Αρη, του θεού του πολέμου και σε διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσες παίρνει το όνομά του - Mardi στα γαλλικά ή Martes στα ισπανικά. Απ' την άλλη, η δεισιδαιμονία του αριθμού 13 είναι ευρύτατα διαδομένη. Το 13 θεωρείται ότι φέρει θανάτους και δυσμενείς εξελίξεις. Στις ΗΠΑ, μάλιστα, υπάρχει η συνήθεια να μη μνημονεύεται 13ος όροφος σε πολλά κτίρια!».

Η αρμονία του 12

Το «δεκατρία» θεωρείται κακότυχος αριθμός από πολλούς λαούς. Αρχικά, χαλάει την αρμονία του «τέλειου» αριθμού 12: Δώδεκα οι μαθητές του Ιησού, τα Ευαγγέλια, οι άθλοι του Ηρακλή, οι ολύμπιοι θεοί. Ο χωρισμός μέρας και νύχτας γίνεται σε 12ωρα και του έτους σε 12 μήνες. Φυσικά, υπάρχουν και βιβλικές προεκτάσεις: «Στον Μυστικό Δείπνο υπήρχαν 13 συνδαιτυμόνες. Το σύνολο αυτό λέγεται πως οδήγησε στον θάνατο του Ιησού και, εν συνεχεία, του Ιούδα», εξηγεί ο κ. Αλεξιάδης. Ακόμη και στις κάρτες των Ταρώ, στον αριθμό 13 αντιστοιχεί ο θάνατος...

Τροχαία

Βέβαια, επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι η φοβία για τον αριθμό 13 (με τον όρο triakaidekaphobia) και, ειδικότερα, για τον συνδυασμό του με «γρουσούζικες» ημέρες δεν είναι εντελώς αναιτιολόγητη. Σύμφωνα με το βρετανικό «Medical Journal», οι πιθανότητες αυτοκινητικού ατυχήματος αυξάνονται στο διπλάσιο κατά την Παρασκευή και 13! *
Παρασκευή και 13, 4 και 17!

Στις δυτικοευρωπαϊκές χώρες το ντουέτο «Παρασκευή» και «13» θεωρείται εξαιρετικά γρουσούζικο.

Πιθανώς έχει να κάνει με την ημέρα εξολόθρευσης του Τάγματος των Ναϊτών το 1307 από τον στρατό του βασιλιά Φιλίππου της Γαλλίας.

Στην Κίνα, την Ιαπωνία και την Κορέα επικρατεί «τετραφοβία», ο φόβος για τον αριθμό 4. Οι λέξεις «τέσσερα» και «πεθαίνω» προφέρονται και στα τρία γλωσσικά ιδιώματα πανομοιότυπα -αν και τονίζονται διαφορετικά. Στην Ιταλία ο «κακός» αριθμός 17 όταν γραφτεί με το ρωμαϊκό σύστημα αρίθμησης (δηλαδή «XVII»), μπορεί να αναγραμματιστεί σε «VIXI», που είναι ο παρελθοντικός χρόνος του ρήματος «ζω» (άρα «τελείωσε η ζωή μου»). Ετσι η Alitalia, ο εθνικός αερομεταφορέας της Ιταλίας, δεν έχει σειρά 17 στα καθίσματα των αεροπλάνων της, ενώ στα ξενοδοχεία δύσκολα βρίσκουμε δωμάτιο μ' αυτό τον αριθμό.

Διάσημα... 13άρια

*13 Μαΐου 1927: η «έναρξη» του οικονομικού «κραχ» στην Αμερική.

*13 Απριλίου 1970: διακόπτεται η αποστολή της NASA «Apollo 13» για το φεγγάρι.

*13 Σεπτεμβρίου 1986: σεισμός μεγέθους 6,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ συγκλονίζει την Καλαμάτα.

*13 Απριλίου 1992: συγκαλείται Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Καραμανλή, για το θέμα της ΠΓΔΜ. Ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης απομακρύνει από το υπουργείο Εξωτερικών τον Αντώνη Σαμαρά.

*13 Αυγούστου 2002: με τζόκερ τον αριθμό 13μ ένας παίκτης από την Κοζάνη κερδίζει πάνω από ένα εκατομμύριο ευρώ, δίνοντας 13 ευρώ για το τυχερό δελτίο.

*13 Απριλίου 2003: 21 μαθητές χάνουν τη ζωή τους στα Τέμπη, όταν νταλίκα διεμβολίζει το λεωφορείο τους.

*13 Αυγούστου 2004: η τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.